Сабақтың тақырыбы
Тамақтану гигиенасы. Асқазан – ішек ауруларының алдын алу.
Сабақтың мақсаты:
Білімділігі –тамақтану режимі және жеке бас гигиенасы ережелері,ас қорыту жолы қызметінің бұзылу себебі туралы білім беру, ас қорыту жүйесін қайталау,ас қорыту жүйесі мүшелерінің және ішек құрт ауруларының алдын алу.
Дамытушылығы:- тамақтану гигиенасы мен ережелерін физиологиялық тұрғыдан негіздеу,оқушылардың жеке шығармашылық жұмыстарын талдау,салыстыру,қорытындылау,ойлау қабілеттерін дамыту.
Тәрбиелілігі:-ішекте астың қорытылуына ішімдік пен темекінің әсерін түсіндіру,тамақ ішу ережесін сақтауда өзін-өзі бақылау дағдысын қалыптастыру,тамақтың сапасы,сақталу мерзімі,санитарлық-гигиеналық дағды,салауатты өмір сүруге тәрбиелеу.
Сабақтың типі: жаңа сабақты меңгерту.
Сабақтың түрі: дәстүрлі емес.
Сабақтың әдісі: баяндау, сұрақ – жауап, графикалық диктант, сөзжұмбақ.
Сабақтың көрнекілігі: сызбалар, кестелер, цитаталар.
Сабақтың барысы: 1) Ұйымдастыру кезеңі.
Оқушылармен амандасу, түгендеу, зейіндерін сабаққа аудару, сабақ барысымен таныстыру.
Үй тапсырмасын сұрау:
“Нақты сандар” кабинеті
Ия –жоқ» сайысы ,1-0 ұпай беріледі
Сабақтың жоспары:
1. Тамақтану режимі
2. Тәбет
3. Асқазан-ішек аурулары
4. Ішекқұрт аурулары
5. Асқазан-ішек және ішекқұрт ауруларының алдын алу.
Танертеңгі ас-міндетті түрде ыстық болу керек, мысалы қара құмық не сұлы ботқасы,сүт,қара нан,көкөністер салат.
Түскі ас-көкөністер мен жемістер салаты еттен не балықтан дайындалған бірінші және екінші ыстық тағамдар,компот
Сәскелік ас-жеміс не көкөніс шырыны,сүт сусындары мен жемістер.(банан,алма,алмұрт,апелсин т б)
Кешкі ас-жеңіл болғаны дұрыс.Сүт не айран көкөніс, жарма тағамдары, жемістер.
Сөздік жұмыс.
1.Белгілі бір тағамды қажетсіну сезімін-тәбет дейді.
2.Тамақты дұрыс пайдалану ғылымы-диетология
3.Асқорыту мүшелерінің ішкі бөлігін зерттейтін құрал-эндоскопия
4.Сапасы төмен тамақпен тамақтанғаннан кейін, көп кешікпей аурудың пайда болуын- тамақтан улану дейді.
Улану белгілері:
а) адамның іші ауырады
ә) жүрегі айниды
б) құсады
в) іш өтеді
г) әлсізденеді
д) дене қызуы көтеріледі
ж) басы ауырады,басы айналады
1. Қауіпті асқазан-ішек ауруларына
а) қантышқақ (дизентерия)
ә) іш сүзегі
б)тырысқақ
2.Бұл аурулар ауру қоздыратын микробтар және вирустар арқылы пайда болады
3. Оларды таратушы жәндіктер: шыбындар мен тарақандар
4.Жасөспірімдермен балалардың тоқ ішегінде үшкірқұрт (острица) және ішексорғыш(аскарида) тіршілік етеді
5.Ішек-қарын ауруларының жұғу жолдары:
-қайнамаған су
-кір қолдан
-жуылмаған жеістер,көкөністер
-лас ыдыс-аяқ
-шала піскен ет не балық
-беті ашық қалған тағам,т.б.
Темекі мен алкогольдің асқорыту мүшелеріне тигізетін зияны:
1.Темекі тәбетті қайтарады
2.Асқорытуды қиындатады
3.Тісті сарғайтады,ауызды сасытады
4.Асқазанда жара пайда болады
5.Ерін,тіл және өңеш рагына жол ашады
6.Бауырды серозит ауруына шалдықтырады
Тақтамен жұмыс
а) Аурудың жұғу жолдары
ә) Аурудан сақтану шаралары
Тест
1.Ересек адам тәуілігіне неше рет
тамақтанады?
а) 1 ә) 3 б) 4
2.Тамақты дұрыс пайдалану ғылымы
а) биология ә)гигиена б)диетология
3.Ең үлкен асқорыту безі
а) сілекей ә)бауыр б)ұйқы безі
4.Бауырдың берішенуі қалай аталады
а)сероз ә)туберкулез б)тұмау
5.Ішекқұрт ауруын тарататын жәндік
а) маса ә) шыбын б)көбелек
6.Балалардың тоқ ішегінде болатын құрт
а)сүлік ә)ақсұлама б)үшкірқұрт
7.Бір тәулікте қанша нәруыз керек?
а)150г ә)100г б)200г
8.Кешкі ас неше пайыз
а) 25 ә)20 б)40
9.Бір тәуліктегі көмірсу мөлшері
а)200-300г ә)400-500г б)100-200г
10.Ерін,тіл,өңеш рагына жол ашатын
а) сүт, айран ә)арақ, темекі б)май, қант
Асқазан-ішекқұрт аурулардан сақтану жолдары:
-жеке бас гигиенасын сақтау
-бөлме, үй айналасын таза ұстау
-ауру адаммен байланыс жасағанда сақ болу
-дұрыс тамақтану
-Басқа мүшелердегі аурулардан сақтану(тіс,көмей, ішек, өңеш,қарын,бауыр,т.б.)
-Темекі,алкогольден аулақ болу
Үйге тапсырма: § 49. Тамақтану гигиенасы. Асқазан-ішек ауруларының алдын алу.
Әр кім өзінің тамақтану гигиенасын режимін жазып келу.
Сабақ аяқталды.
Назарларыңызға рахмет!
